Số tiền ấy là to hay nhỏ? Nói to cũng được, vì xưa nay có khi nào VTF nhận được tài trợ đến ngần ấy. Nhưng nói nhỏ cũng xong, vì một tổ chức quản lý môn thể thao đứng hàng thứ hai ở VN về khoản thu hút người hâm mộ, mà chỉ nhận được ngần ấy thôi. Còn nếu nhìn theo góc độ kinh tế thị trường để tính tương quan giữa chất lượng sản phẩm-quần vợt VN, với giá trị thật của món hàng hóa này trên thị trường thì cũng chưa ai định giá được.
Và dĩ nhiên, tôi chẳng phải là một chuyên gia kinh tế thể thao mà làm cái chuyện định giá đó. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi chỉ muốn nêu lên một chuyện, mà trong mắt mình, tôi cho rằng đó là một bước lùi đáng buồn.
Cách đây 20 năm, khi thể thao VN hòa cùng đất nước bước vào công cuộc đổi mới, mọi người đã chứng kiến sự xuất hiện của một số công ty tiếp thị thể thao, như người nước ngoài nhảy vào đầu tư thì có công ty Strata của ông Kashmiri (người Anh)-đơn vị đang mang đến cho bóng đá VN làn gió mát từ việc đưa bóng đá Anh đến với truyền hình, thuê HLV ngoại cho đội tuyển, tài trợ cho Liên đoàn bóng đá VN...Còn trong nước, ông Trần Văn Nghĩa, lúc ấy là Phó chủ nhiệm CLB đua ngựa Phú Thọ, Tổng thư ký Liên đoàn bóng chuyền TPHCM, cũng mở màn bằng việc thành lập Công ty tiếp thị thể thao Á Vận.
Chính nhờ sự xuất hiện của hai công ty kể trên, bóng đá và bóng chuyền thời ấy đã tạo được những bước tiến mạnh mẽ, khởi đầu cho sự thoát thai khỏi thể thao bao cấp. Sau này, công ty của ông Nghĩa còn nhảy sang cả lĩnh vực quần vợt, và sự kiện đáng nhớ nhất của đơn vị này là tổ chức giải đấu giao hữu Heineken Star nhằm mang đến cho người hâm mộ cơ hội xem những ngôi sao có đẳng cấp của thế giới. Không khó cho lắm để giải thích sự thành công của kiểu làm này: Các doanh nghiệp tài trợ cho thể thao (chỉ tính đến những mối quan hệ thật sự là kinh tế thị trường, nghĩa là doanh nghiệp muốn quảng bá thương hiệu qua thể thao. Ở đây không tính những trường hợp tài trợ vì mối quen biết) chỉ muốn thông qua công ty tiếp thị bởi có hợp đồng pháp lý, có ràng buộc trách nhiệm rõ ràng. Và nếu các công ty tiếp thị làm sai hợp đồng, có thể kiện ra tòa; nhưng thường thì chẳng công ty nào dám làm ăn linh tinh để bảo vệ uy tín cho mình. Trong khi đó, nếu tài trợ thẳng cho liên đoàn, cho dù có không thỏa mãn nhau thì cũng cười trừ, vì kiện liên đoàn khác nào kiện củ khoai!
Tuy nhiên, ngay từ ngày ấy, dù ai cũng thừa nhận sự hay ho của các công ty tiếp thị thể thao này, nhưng nó chẳng dễ dàng sinh sôi nảy nở ở VN. Đơn giản bởi, không phải liên đoàn nào cũng thích kiểu này, và nói thẳng ra là người ta thích tự chạy đi kiếm tài trợ để hưởng trọn cái phần hoa hồng thơm tho mà thôi!
Chính vì thế, các công ty tiếp thị thể thao ở VN rất èo uột, và hoạt động kinh tế thể thao ở VN còn rất yếu, hầu như sống dựa vào các mối quan hệ, vào lòng hảo tâm nhiều hơn là sự mua bán sòng phẳng, cần thiết trong mối quan hệ thị trường.
Cách đây ba năm, Thứ trưởng Bộ văn hóa, thể thao & du lịch Huỳnh Vĩnh Ái là người rất quan tâm đến chuyện này. Ông cho rằng, thể thao VN chỉ cất cánh được, nếu kinh tế thể thao thật sự phát triển một cách lành mạnh. Vì vậy, ông đã cất công tổ chúc nhiều cuộc hội nghị, hội thảo về vấn đề phát triển kinh tế thể thao. Tuy nhiên, khi ông Ái được phân công lại, không còn phụ trách thể thao nữa thì kinh tế thể thao cũng xiù theo. Để rồi giờ đây chúng ta cứ thử nhìn lại mà xem, bóng đá có đồng ra đồng vào là từ Eximbank, nơi ông Lê Hùng Dũng-Phó chủ tịch VFF ngồi ghế Chủ tịch Hội đồng quản trị. Hay VTF thì từ khi ông Nguyễn Quốc Kỳ tham gia ngồi ghế Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký, đã sống nhờ vào Vietravel. Thậm chí ngay cả Liên đoàn quần vợt TPHCM hiện nay, cũng sống dựa vào Tanimex của Chủ tịch liên đoàn.
Thật ra, xét về số lượng công ty tiếp thị, tổ chức sự kiện thì hiện nay nhiều hơn 20 năm trước. Nhưng hiệu quả thì không bằng, do phần lớn nó là “công ty sân sau”, chủ yếu để kiếm chác các khoản tài trợ, hơn là hoạt động thật sự tiếp thị, kinh doanh thể thao đúng nghĩa. Vì vậy, kinh tế thể thao hiện nay là một bước lùi so với 20 năm trước. Và thể thao VN khó mà cất cánh nổi, nếu không làm tốt được yếu tố sống còn này.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét